Những ngày thất nghiệp cuối cùng 2024 (hopefully 😂)..
Tản mạn một số suy nghĩ của mình trong đợt thất nghiệp vừa qua, và cũng đồng thời cập nhật và chia sẻ cho các độc giả yêu quý
Xin chào độc giả,
Tôi đang ở trong những ngày cuối cùng của đợt thất nghiệp này. Sang tuần tới, tôi sẽ chuyển sang một chặng đường tiếp theo, tiếp tục làm Product ở một công ty mới tại Hà Nội. Tôi muốn ghi lại một số suy nghĩ của mình trong đợt thất nghiệp vừa qua, và cũng đồng thời cập nhật và chia sẻ cho các độc giả yêu quý của tôi.
Thất nghiệp là một khoảng thời gian không dễ dàng, và nó có thể là khủng hoảng với rất nhiều người. Đợt thất nghiệp này tôi nhận thấy rất rõ sự khó khăn hơn của thị trường lao động ngành Tech. Kinh tế khủng hoảng, người người bị lay off, các công ty cắt giảm ngân sách. Tôi từng có tháng phải nói không với 3-4 headhunts một ngày, thì đợt này lác đác cả tháng trời mới có vài nơi tuyển dụng, với những yêu cầu chẳng dễ ăn. Tự cho mình là mid và seniors còn như vậy, các bạn fresh chắc hẳn sẽ gặp nhiều gian khó với tình hình tài chính như thế này.
Đợt này phỏng vấn lắm chuyện bi hài. Có công ty chào offer tôi rồi xong lại huỷ, muốn chuyển vị trí vào Hồ Chí Minh. Có công ty vòng 1 phỏng vấn thấy hợp, đang chờ kết quả thì tự dưng nhận được thư dí một bài test, cho 2 ngày làm. Hoảng hốt nhắn tin hỏi thêm về đề bài và xin dời lịch thì không cho trợ giúp, tôi bực mình suýt bỏ cuộc. Sau đó khi chật vật làm xong, tự thấy ổn vì mình đã cố hết sức thì tuần sau đó nhận được kết quả. Thư trân trọng cám ơn tôi đã làm test, bài test làm rất tốt nhưng họ rất tiếc vì chọn ứng viên khác.
Một công ty khác thì gửi CV cả tháng không gọi, sau đột nhiên gửi một bài test. Rút kinh nghiệm, tôi thông báo mình không làm test cho đến ngày X, vì đã có kế hoạch khác. Xong đang định làm thì nhận được job offer, tôi gọi điện thông báo là tôi sẽ không làm test vì đã có offer khác. Nhân sự liền cười nói bài test thực ra không bắt buộc đâu, để em sắp xếp anh phỏng vấn với sếp. Rồi sau đó khi headhunt hỏi lại thì HR báo là thôi không phỏng vấn nữa.
Tôi sẽ tổng kết một vài lời khuyên cho các bạn nào đang trải qua đợt thất nghiệp này sau trải nghiệm vừa qua.
1. Khi thượng vàng hạ cám, hãy biết mình muốn gì
Đợt này tôi cảm giác rất rõ thị trường tuyển nhiều job cho junior hơn, và senior thì đòi hỏi những kỹ năng lạ (quản lý >40 người trong khi các squad PO thường 5-7 người, đã từng làm 1 domain > 5 năm & product 10 năm, biết nói tiếng Anh, Nhật..), với mức giá "hợp lý" (không bằng mức tôi nhận được ở công ty gần nhất). Nhiều bên gửi CV không đọc, không trả lời, có bên hỏi han chán rồi kêu không phù hợp,... Việc biết mình muốn gì rất quan trọng, để bạn đoán xem độ phù hợp của bạn đến đâu.
Đây là 3 nguyên tắc của tôi để làm việc đó:
1. Tìm ra điểm mạnh của mình là gì, xem điểm mạnh này liệu có phù hợp với cái công ty cần không?
2. Chuẩn bị các câu chuyện trong quá khứ để thể hiện điểm mạnh đó (tìm câu chuyện mình đã làm các sản phẩm như thế nào,..)
3. Hỏi founders hai câu hỏi sau để tìm hiểu red flags (cờ đỏ), sử dụng head-fake questions với họ :
Bên mình tuyển PO nhằm mục đích giải quyết bài toán gì? (xem họ có biết tuyển PO làm gì không hay sẽ nhờ PO làm hộ)
Cơ cấu để PO làm việc với bộ máy sẵn có trong tổ chức là gì? (xem họ có tư duy sắp xếp PO làm việc thế nào không? Cách tổ chức của họ thế nào? )
Bạn nào chưa biết head-fake questions là gì có thể đọc bài dưới đây 👇
Phỏng vấn là để hai bên tìm hiểu nhau, nên dù mình có đói, có ế, thì cũng vẫn đỡ hơn việc sau lại phải nhảy vào bóc phốt mấy bên cờ đỏ 👇
2. Lấy bảo hiểm thất nghiệp
Bài này tôi đã viết rất chi tiết ở đây. Bạn cần có hơn 70 ngày để nhận tiền, nên bạn cần ra tay càng nhanh càng tốt. Chỉ cần có sổ bảo hiểm xã hội là bạn có thể nộp online được rồi.
3. Xây thương hiệu cá nhân (Personal branding works)
Đợt này tôi có làm personal branding trên Linkedin. Kết quả khá thú vị. Có những đợt nhiều headhunt gọi điện refers jobs cho tôi. Có đợt thì im ắng hơn khi tôi chuyển vai trò chính là career coach. Tôi đã có gần 5 sessions coaching các bạn với các vấn đề khác nhau, và cảm thấy rất vui vì mình đã dám thử và học được cách vận hành Linkedin như một bạn Marketer. Tôi cũng đã giúp được một bạn thoát khỏi thất nghiệp, hiện đang trong giai đoạn chuyển ngành. Số tiền 500 ngàn tôi kiếm được ở session đó cho tôi nhiều niềm vui hơn cả việc nhận lương tháng (đây là một cảm giác thực).
Tôi cũng có những jobs muốn tuyển Agile Coach, hay thậm chí là COO, sau những bài đăng về lãnh đạo của tôi. Nhiều bạn HR khá thích thú với những chia sẻ, và thuyết phục tôi apply và trình hồ sơ của tôi lên ban giám đốc. Dù không đi đến đích, nhưng tôi cũng thấy vui vì có những người tin vào tôi hơn cả những gì tôi tin chính mình.
Khi đang thất nghiệp, cảm giác của việc nghe những người xa lạ thuyết phục bạn nộp đơn vào công ty họ vì họ tin vào khả năng bạn nghĩ bạn không có, thay vì bạn phải chứng minh cho họ khả năng bạn nghĩ mình có, là một cảm giác khá kỳ lạ. Bạn chỉ có thể trải nghiệm khi làm personal branding.
4. Kiểm soát cảm xúc của bạn
Sự chờ đợi và từ chối quả thật luôn khó chịu, dù bạn có quen với điều đó như thế nào. Điều quan trọng là bạn cần tự tin và yêu thương bản thân mình, vì không ai sẽ làm điều đó tốt hơn bạn. Rất nhiều trường hợp, bạn không phù hợp không có nghĩa là bạn không đủ tốt. Hãy tin là bạn đã thể hiện tốt bằng cách cảm thấy mình đã thể hiện đúng "chất" của mình, và để cho bên kia quyết định. Bạn sẽ không bao giờ có đầy đủ thông tin như họ, và họ biết mình cần người thế nào hơn bạn.
Với các bạn junior đang cần một job, các bạn hãy cố gắng thể hiện bản thân trong CV và bài test. Bạn cần biết cách sắp xếp CV để đưa các điểm mạnh nhất của mình lên, và có liên quan với công việc. Khi làm test, đừng cố sa đà vào tiểu tiết, hãy biết phân bổ thời gian vào việc phân tích đề bài, hệ thống lại các suy nghĩ của mình, và bắt tay vào trình bày khi đã rõ hướng triển khai. Các bạn có thể liên hệ tôi để tư vấn ở dưới 👇 nếu cần giúp đỡ.
Lần này làm test, có chatGPT và Canva hỗ trợ, tôi cảm thấy ổn hơn trước đây rất nhiều. Về công ty mình kể ở trên với lời khen bạn làm tốt mà công ty mình rất tiếc: Khi nhìn đề bài mình đã rất tức giận, vì công ty không hề hỏi mình xem mình có ready để nhận test không, mà đã cho deadline. Mình nhắn tin hỏi founder và họ vẫn ép mình (với mình lúc đấy mình thấy là dấu hiệu cờ đỏ rõ ràng).
Mình toan viết mail từ chối, xong mình nói chuyện với vợ thì vợ nói có thể một số người khi chat nghe có vẻ rude nhưng khi làm việc lại rất ok (mình cũng đã gặp trường hợp này). Thôi thì thử thách bản thân phát. Dù không được nhưng chính ra vì mình đã cố làm hết sức, nên lời khen động viên của công ty cũng giúp mình khá nhiều, thay vì tự trách bản thân. Và công ty cuối cùng email lại việc mình làm test ra sao cũng là có một sự trân trọng, vì nhiều bên họ còn chẳng làm thế.
5. Có các dự án riêng
Mình đã khuyên các bạn điều này ở bài dưới đây 👇
và dự án riêng rất quan trọng với mình. Thời gian thất nghiệp này mình trải nghiệm cảm giác làm việc của một solopreneur, và thấu hiểu hơn những khó khăn sẽ phải trải qua nếu muốn đi con đường này lâu dài. Mình vẫn muốn set-up thêm các side hustle bên cạnh công việc chính, nhưng thật sự quá rủi ro nếu mình all-in cho nó mà chưa chuẩn bị thật kỹ. Trong tương lai, có lẽ mình sẽ chia sẻ thêm về quá trình chuyển đổi từ một người làm thuần chuyên môn đến việc muốn kinh doanh từ chuyên môn của mình và xây dựng thương hiệu cá nhân. Mình vẫn đang trong chặng đường đó, và chính vì thế sự nghiệp công ty trước đây từng là những cân đo đong đếm rất căng thẳng với mình, thì bây giờ cũng không còn quá quan trọng.
Mình luôn cảm thấy may mắn vì nghề Product đã dạy cho mình học cách thay đổi và thích nghi với thị trường, và làm những thứ mới, biến những thứ không thể thành có thể. Khi mindset của bạn là học hỏi và thử nghiệm, cái bạn luôn cần là thời gian và sự tập trung, thì thất nghiệp vẫn là một cơ duyên để bạn thực hành những điều đó.
Vậy sau thất nghiệp mình sẽ làm gì?
Well, đầu tiên là khám phá và thích nghi với công ty mới. Sản phẩm mới nào thì cũng cần phải học và làm quen những ngày đầu, và mình lại quay trở lại làm đứa trẻ không biết gì và tìm hiểu nhiệm vụ tiếp theo. Công ty mới sẽ làm về mảng AI và No-code, cũng là những đề tài rất thú vị và mới đối với mình. Hy vọng mọi chuyện suôn sẻ để lại không thất nghiệp tiếp 😂 (well nếu có thì đành lại hưởng tiếp BHTN 😭)
Hai, đấy là duy trì việc viết. Viết giúp mình tư duy, và giữ kết nối với những độc giả theo dõi mình. Mục tiêu của mình từ đầu năm để thử thách bản thân, đấy là kiếm 1000 followers trong 1 năm viết blog, đang thành hiện thực rất rõ (mình sắp đạt mốc 700). Mình sẽ cố gắng không đánh mất đà, nhất là khi đã viết và xuất bản liên tục trong suốt hơn 31 tuần qua.
Ba, đấy là mình sẽ cố gắng để hoàn thiện và ra mắt một khoá học về Product cho các bạn muốn chuyển ngành sang. Mình đã rất vui khi bạn
, một partner xịn, có kinh nghiệm làm Sản phẩm lẫn Learning design, vừa nhận lời cùng làm với mình hôm qua, Yay!! Bọn mình mong muốn đem lại một trải nghiệm học Product độc đáo, dễ hiểu nhất cho các bạn muốn chuyển từ ngành khác sang, kết hợp giữa lý thuyết và bài tập thực chiến. Trên thị trường cũng đã có một vài khoá, tuy nhiên bọn mình vẫn đang nghiên cứu và muốn đưa đến một trải nghiệm học tập khác biệt cùng một cộng đồng thân thiện, điều chúng mình đã được trải nghiệm ở . Hy vọng sẽ thai nghén và ra mắt được trong năm nay.Nếu bạn cảm thấy hứng thú với khoá học Product của mình, hãy điền vào form dưới đây để nhận thông tin khi khoá học ra mắt nhé.
Và nếu bạn muốn mình tư vấn để chuyển ngành tìm việc thì contact mình qua Linkedin hoặc điền form theo hướng dẫn ở đây nhé.
Chúc các bạn một cuối tuần vui vẻ và thư giãn!
P/S: Mình đã phải đóng tiền vào Viết Đều và Hay 2 vì sợ đợt tới sẽ bị mất streak viết 😂, các bạn yên tâm nhé 😭.
Các bài gần đây đọc bánh cuốn quá anh ơi, đúng là lượng + sự đầu tư = chất chất chất! Chúc mừng anh sang công việc mới sẽ suôn sẻ, hào hứng ạ, và vẫn ủng hộ anh ở các side hustle, dự án cá nhân. Em luôn tin là cách mình làm 1 việc sẽ là cách mình làm mọi việc, và personal branding đến từ mọi thứ nho nhỏ chứ không chỉ ở phần mình chủ động show ra ngoài, và anh Quang là tiền bối, mentor chứng minh rõ nhất cho quan điểm đó. Cảm ơn anh rất nhiều!!!! Anh đừng quên TG nhé huhu (bây giờ đến lượt người đọc đi chase tác giả hihi).
Một fulltime worker/solo xin chào 👋 và rất đồng quan điểm với bạn.